۳ ایراد عمده به این طرح وارد است؛ نخست از لحاظ تاثیر آن بر شاخص رقابت‌پذیری، دوم از لحاظ اثرگذاری آن بر کلیت اقتصاد کشور و سوم از جنبه نحوه تعامل بانک با مشتریان.
ایراد نخست آن است که ادغام بانک‌ها و یکپارچه کردن مدیریتی آنها، قاعدتاً به معنای کاهش رقابت‌پذیری است. در همه جای دنیا برای رقابت‌پذیرتر کردن بخش‌های مختلف اقتصاد کشور، دولت نظام عدم‌تمرکز را دنبال می‌کند تا به افزایش رقابت و کیفیت کمک کند. ناگفته پیداست که ادغام بانک‌ها با یکدیگر با این اصل رایج در دنیا متفاوت است.
ایرادی که به این طرح از لحاظ اثرگذاری بر کلیت اقتصاد کشور وارد است، تاثیر آن بر رشد نقدینگی است. اثبات این ادعا بسیار ساده است. تبدیل شبکه بانکی به قرض‌الحسنه، افزایش تقاضا برای گرفتن تسهیلات از یک سو و خروج منابع سپرده‌گذاری از سوی دیگر را به‌دنبال دارد که از آن به‌عنوان فرار سپرده‌ها نام برده می‌شود.
سپرده‌های فرارکرده از شبکه بانکی ۲ سرنوشت متفاوت داشته اما اثر نهایی مشترک بر نقدینگی و تورم دارند؛ سپرده‌های کوچکی که از بانک خارج می‌شوند به کالا تبدیل شده و تقاضا را افزایش می‌دهند که تورم را بالاتر می‌برد و سپرده‌های درشت نیز چون در نظام اقتصاد دولتی ما جایی برای سرمایه‌گذاری آنها نیست، نهایتاً وارد فعالیت‌های سوداگری می‌شوند که به نوبه‌خود بر افزایش فشار تورمی می‌انجامد.
بنابراین، ماحصل خروج سپرده‌های کوچک و بزرگ از شبکه بانکی، افزایش تورم است.
ایراد سوم، لزوم حفظ قدرت خرید پول سپرده‌گذار در نظام قرض‌الحسنه است.
با تورم ۱۸.۵ درصدی کنونی، قرض‌دهنده تا زمانی که پولش را از قرض‌گیرنده پس می‌گیرد، به میزان تورم زیان می‌کند و در مقابل، قرض‌گیرنده به همان میزان سود می‌کند. باید روشی اتخاذ شود که در قرض‌الحسنه هم قدرت خرید پول سپرده‌گذار حفظ شود.
در پایان باید تاکید کنم که بنده با قرض‌الحسنه موافقم اما نه اینکه همه بانک‌ها را به قرض‌الحسنه تبدیل کنیم. چنانچه اقتصاد کشورمان از تورم بالا رنج نمی‌برد، قرض‌الحسنه کردن بانک‌ها یک آرزو بود و اقدامی درست محسوب می‌شد.
بانک قرض‌الحسنه باید در کنار بانک‌های متعارف وجود داشته باشد تا هر کس که تمایل به اقدام خیرخواهانه دارد در این بانک سپرده‌گذاری کرده و هر کس نیز خواستار سرمایه‌گذاری سودده است، در سایر بانک‌ها سپرده‌گذاری کند.
با عنایت به فرضیات مذکور، باید درخصوص تبدیل بانک‌های دولتی به بانک قرض‌الحسنه به‌طور علمی و کارشناسانه فکر کرد و تصمیم گرفت.
* رئیس مؤسسه عالی بانکداری
